Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest betreffende een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep met 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte over Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in acht departementen met zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement met Texel
het departement met de Amstel
het departement betreffende een Delf
Daarnaast lagen tevens dit departement aangaande een Schelde en Maas en het departement betreffende de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe rangschikking niet en na een instelling in 1801 met het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld volgens de oude gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest verwisselen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden aangaande de Maas.
Nadat een Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef de opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet met 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden betreffende een Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Met Maanen werden in de grondwetcommissie nog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch het werd door een rest betreffende een commissie verworpen.[twee]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug met Friesland tot Holland, maar ons deel aangaande Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werden verder dit laatste Hollands Brabant, het Land betreffende Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te verminderen werd Holland bij de grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate wegens Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag gaan ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat over Amsterdam en drong men met op het herstel aangaande de verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Op deze plaats werden desalniettemin ook niet met tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel aangaande de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake over ons samenvoeging over een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk dat deze plannen aangaande de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel aangaande Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via remedie betreffende de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door geneesmiddel over een Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) wanneer grens werkt.
Ten zuiden deze uitleg aangaande het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tegelijkertijd dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, maar met web link een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden met dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een stad Alkmaar. Er bevinden zich in dit deel met een provincie ook landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in het noorden de Kop over Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust aangaande een provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Op deze plaats liggen beroemde badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar een duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden aangaande het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Ons deel met Kennemerland vormt de IJmond, betreffende de Hoogovens en verschillende industrie: het kan zijn het westelijk gebied van dit Noordzeekanaal, met indien middelpunt een haven en sluizen aangaande IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt een oude marktplaats Schagen en op een noordpunt aangaande dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven vanwege Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden indien Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (ooit ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende de daarin, weet dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam geweldige post om te lezen in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te beluisteren, omdat op deze plaats veel Amsterdammers wonen. Een meest organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect over de standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en dit Wierings hebben een enorm eigen karakter.
Precies indien in verschillende dialectgebieden is in Noord-Holland sprake met een teruggang met de dialecten. Toch bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name het Volendams is ter plaatse nog heel meestal gesproken. Overige dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds ons barrière en dat blijkt tevens uit een dialecten. De dialecten ten noorden aangaande het IJ bestaan een meest afwijkende.
Bij dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande dit IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten met Zuid-Holland en worden taalkundig dan ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond of een Waddeneilanden beschikken over ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zich op verschillende punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daarom zeer scherp betreffende een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De opstelling over de dialecten boven het IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Vaak is op de verwantschap met dit Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben veel akelig betreffende dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het deze site Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit dit nooit absoluut kunnen vernieuwen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in een dialecten. Ofschoon die theorie veel aanhang heeft, wordt ze door overige taalkundigen over een hand gewezen en zullen de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, opgericht op 4 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland zodra enige aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht betreffende de besturen betreffende een recreatieschappen wegens een ontwikkeling, vatbaarheid, dit beheer en verzorging van zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn twee grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen aangaande Texel (de hele westzijde aangaande Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ernaast zijn er in Noord-Holland een tiental overige door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk aan Zee tot Schoorl), vind meer info de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland alsnog ettelijke verschillende vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel aan het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort